Naar een Bloemenbuurt zonder aardgas

In het algemeen zijn er momenteel vijf verschillende mogelijkheden voor duurzame verwarming. Hierbij wordt verschil gemaakt tussen collectieve (gemeenschappelijke) en individuele oplossingen.

In het warmteplan onderzoeken we welke mogelijkheden voor duurzame verwarming het beste passen bij de Bloemenbuurt.

Bij een individuele oplossing wekt elke woning zijn eigen warmte duurzaam op. Iedere bewoner bepaalt zelf hoe die zijn woning duurzaam verwarmt, binnen de mogelijkheden van de energie-infrastructuur. Een elektrische of hybride warmtepomp is een voorbeeld van een individuele oplossing. Een warmtenet is een collectieve oplossing: daar deelt de hele straat, buurt of wijk een duurzame warmtebron. Hernieuwbaar gas en biomassa kunnen zowel individueel als collectief worden gebruikt. Daarnaast bestaan er ook tussenvarianten zoals een buurtwarmtepomp (semi-collectief).

In alle gevallen is het verstandig om van het begin af aan zoveel mogelijk energie te besparen. Dit kan vooral door het verbeteren van de isolatie. Daardoor gaat er minder warmte verloren en is er dus ook minder duurzame energie nodig.

In de volgende figuur staan de vijf meest gebruikte duurzame warmteoplossingen (alternatieven voor aardgas). Deze leggen we daarna verder uit.

Warmtenet

Collectief

Een warmtenet is een collectieve oplossing: hier worden meerdere gebouwen op aangesloten, zoals een hele buurt of dorp. In Oegstgeest is op dit moment alleen de wijk Poelgeest aangesloten op een warmtenet.

Het systeem van een warmtenet bestaat uit buizen met warm water, die onder de grond op de huizen zijn aangesloten. Een warmtenet heeft een duurzame warmtebron nodig. Dit kan geothermie zijn (aardwarmte uit de diepe ondergrond), restwarmte van een fabriek of water uit een rivier. Dit laatste noemen we ook wel aquathermie. Bronnen voor een warmtenet hebben verschillende temperaturen, van laag tot hoog. Bij lagetemperatuur-warmtenetten is het nodig om extra te isoleren, tot minimaal energielabel B.

In Oegstgeest wordt, in samenwerking met de omliggende gemeenten in de regio onderzoek gedaan naar gebruik van warmte vanuit de Rotterdamse haven (restwarmte). Ook wordt er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor geothermie. Een warmtenet met warmte uit de Rotterdamse haven of geothermie zou een van de mogelijkheden voor de Bloemenbuurt kunnen zijn.

Informatie over deze bronnen en onderzoeken vindt u op de pagina Downloads en nemen we mee bij het opstellen van het warmteplan.

Hernieuwbaar gas

Collectief en individueel

Met hernieuwbaar gas worden woningen nog steeds verwarmd met een cv-ketel die is aangesloten op een gasnet. Het verschil met nu is dat er dan geen aardgas meer door het gasnet gaat, maar een hernieuwbaar gas. Hernieuwbare gassen zijn groen gas en waterstof.

• Groen gas ontstaat door planten, landbouwafval, gft of mest te vergisten.

• Waterstof wordt gemaakt door met behulp van elektriciteit water te splitsen in zuurstof en waterstof. Deze elektriciteit moet wel groen zijn voor duurzame waterstof.

De Rijksoverheid heeft echter aangegeven dat er in 2030 onvoldoende hernieuwbaar gas zal zijn om grote hoeveelheden woningen mee te verwarmen. Duurzaam gas is in eerste instantie nodig om de verduurzaming van de industrie te realiseren; met aardgas zijn hogere temperaturen te behalen die nodig zijn voor productieprocessen. Voor de duidelijkheid: in 2018 is er 100 miljoen m³ groen gas gemaakt. Dit is 0,9% van het totale gasverbruik van de gebouwde omgeving. Het Expertisecentrum Warmte heeft uitgerekend dat Nederland maximaal 10 miljard m³ groen gas kan maken. Dit is ongeveer de helft van het gasverbruik van bedrijven op dit moment.

Biomassa

Collectief en individueel

Voor verwarming met hulp van biomassa (ook wel bio-energie genoemd) wordt vaste of gasvormige biomassa verbrand. De biomassa bestaat meestal uit:

• - houtsnippers

• - houtpellets (samengeperste houtkorrels)

• - (schoon) afvalhout

• - biogas uit gft-afval of mestvergisting

Biomassa kan een collectieve en een individuele oplossing zijn. Collectief als bron voor een warmtenet. Individueel met een pelletkachel in de woning of door mestvergisting bij een boerderij. Bij het vervoeren en verbranden van biomassa komt CO₂ vrij. Dit is maar weinig als je het vergelijkt met aardgas. De Europese Unie ziet biomassa als CO₂-neutrale warmteoplossing. Bij gebruik van biomassa moet ook worden gelet op emissienormen en luchtkwaliteit.

Hybride

Individueel

Een hybride warmteoplossing gebruikt voor de verwarming van een woning elektriciteit (meestal met een warmtepomp) en gas (met de cv-ketel). Wanneer het gewone gasnet nog aardgas gebruikt, is dit nog niet helemaal duurzaam. Wel wordt er dan al veel minder CO₂ uitgestoten dan met een gewone cv-ketel. In de toekomst kan dit aardgas worden vervangen door hernieuwbaar gas. Bij een hybride oplossing is het wel verstandig om extra te isoleren, om zo het resterende gasverbruik zo laag mogelijk te houden. Maar dit hoeft niet zo uitgebreid als bij woningen die alleen nog elektriciteit gebruiken (all electric).

All electric

Individueel

Woningen met een all electric-warmteoplossing gebruiken alleen elektriciteit voor verwarming en warm water. Dit gebeurt meestal met hulp van een warmtepomp. Met een elektrische warmtepomp wordt warmte uit de bodem, de buitenlucht of water gehaald om de woning mee te verwarmen. Woningen die all electric verwarmd worden hebben zeer goede isolatie nodig, namelijk minimaal energielabel B. Een energielabel geeft (onder andere) aan hoe goed een woning geïsoleerd is. Maatregelen voor het opwekken van duurzame energie tellen hierin niet mee (bijvoorbeeld via zonnepanelen). Voor all electric-warmteoplossingen geldt wel dat de elektriciteit die wordt gebruikt voor de warmtepomp, groen moet zijn (dus bijvoorbeeld met zonne-energie of windenergie). In Nederland is de meeste elektriciteit nu nog afkomstig van gascentrales. Bij dat proces komt CO₂ vrij. De komende jaren wordt dat naar verwachting anders.